بررسی وضعیت روانی- اجتماعی و راهبردهای مقابله ای بکار رفته در مادران بیماران مبتلا به شکاف کام و لب و تأثیرات این ناهنجاری بر خانواده

چکیده زمینه و هدف: شکاف لب و کام شایع ترین ناهنجاری مادرزادی در ناحیه دهان و فک و صورت می باشد و استرس فراوانی برای خانواده ایجاد می کند. هدف از این مطالعه، ارزیابی وضعیت سلامت روانی- اجتماعی مادران افراد مبتلا به شکاف کام و لب و راهبردهای مقابله ای با آن و و بررسی تأثیرات این ناهنجاری بر خانواده فرد مبتلا می باشد. روش کار: در این مطالعه مقطعی- تحلیلی، به 55 نفر از مادران افراد مبتلا به شکاف کام و لب غیرسندرمی، سه پرسشنامه استاندارد روانشناسی با نامهای cri (سنجش راهبردهای مقابله ای)، fis (مقیاس تأثیرات ناهنجاری بر خانواده) و ghq(پرسشنامه سلامت عمومی) داده شد. سپس داده ها جمع آوری و کدگذاری شده و توسط آزمون های آماری رگرسیون چند متغیره، همبستگی پیرسون و تی مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: میانگین سنی کودکان مبتلا و مادران آنها، به ترتیب 52/3±10/12 و 13/7±98/35 سال بود. مادران شرکت کننده در مطالعه، از راهبرد های مقابله ای رویارو مدار بیشتر از راهبرد های اجتنابی استفاده کردند. از میان راهبرد های رویارو مدار، "کسب حمایت از جانب دیگران" و "حل مسئله"، و از میان راهبرد های اجتنابی، "پذیرفتن مشکل به همان صورت" و "سرگرم نمودن خود به فعالیت های جایگزین" بیشتر مورد استفاده قرار گرفتند. میانگین نمره کسب شده برای سلامت روانی مادران، 30/5±93/16 بود و6/23 درصد از مادران، "مشکل شدید روحی" داشتند. میانگین نمره کسب شده برای تاثیر این ناهنجاری بر خانواده، 88/7±60/19 بود و بیشترین تأثیر بر حیطه "درگیری در خانواده" بود. استفاده از راهبرد های مقابله ای اجتنابی ارتباط معناداری با تاثیرات شکاف بر خانواده داشت(002/0p=). استفاده از راهبرد "حل مسئله" و "درگیری در خانواده" در مادرانی که کودکان بزرگتر داشتند، بیشتر بود (به ترتیب006/0p= و016/0p=). نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، استفاده از راهبرد های مقابله ای اجتنابی توسط مادران افراد مبتلا، با تاثیرات بیشتر شکاف کام و لب بر خانواده همراه بود. آگاهی از نحوه مقابله والدین با وضعیت فرزندشان، می تواند در ارائه خدمات بیشتر از سوی تیم سلامت به خانواده افراد مبتلا مفید باشد.